Nu nog net 200 jaar geleden. Napoleon gaat op avontuur in Rusland. Op de Nieuwmarkt in Amsterdam worden drie veroordeelden met de guillotine terechtgesteld.

Over dit bijzondere jaar is een Thema Tijdschrift verschenen waarin veel over Napoleon wordt geschreven en dat naast die interessante artikelen een fragment van een dagboek van een Zwolse soldaat bevat. Het fragment is door historici getranscribeerd, maar dat is niet helemaal goed gegaan vooral waar het een interessante schermscène betreft. Ik citeer: “Daar wij rustdag hadden, was het algemeen gebruik om op rustdagen een Assant [stromloop, red] te geven door de troepen, die er binnenrukken, of die er reeds in bezetting lagen. Dit had hier ook plaats. Wij hadden bij ieder bataillon een schermmeester. Bos was bij het 5e en Schoen bij het 2e bataillon. Deze twee, als beste meesters van het regiment, openden het assant. Schoen verzweeg een touche, dat zeer kwalijk door Bos werd opgenomen. Hieruit volgde een hevige twist, en daar ik provoost was, werd ik verplicht als getuige op te treden. Er was spoedig een geschikte plaats gevonden. De partijen stelden zich in positie, en het duurde niet lang, of men zag Schoen vallen met een floretsteek in de linkerborst. Schoen werd opgenomen en in het hospitaal gebracht, waar hij diezelfde avond is overleden en wij gingen naar de schermzaal terug en het Assant ging zijn oude gang, of er niets gebeurd was. Bos is te Minsk in het hospitaal overleden.”

Nu ik het zo weer opschrijf, heb ik het idee dat het stuk niet alleen is overgeschreven, maar waarschijnlijk ook vertaald. Ik heb het Historisch Centrum Overijssel in Zwolle nog niet kunnen bereiken.

Uiteraard betreft het hier een assaut, niet een assant, waarbij ruzie over een treffer ontstond. Klaarblijkelijk liep die ruzie zozeer op dat de heren besloten elkaar met scherp te bestrijden. Dat duel kan haast niet met een floret zijn uitgevochten, waarschijnlijker is het dat ze even hun dueldegen hebben gehaald.

Wat belangrijk is voor onze schermgeschiedenis is dat de namen van twee gerenommeerde leraren, Schoen en Bos, “de beste meesters van het regiment”, bewaard zijn gebleven doordat hun 21 jarige provoost Jan Willem van Wetering geschokt verslag heeft gedaan van hun duel dat werd gevoerd omdat een treffer in een demonstratiewedstrijd door de getroffen partij niet werd aangegeven.