In Memoriam Maître Bert van den Berg (66)

Zojuist bereikte ons het droeve bericht dat gisteren onverwacht Bert van den Berg is overleden. Bert is bij velen bekend als bevlogen maître die veel voor het Nederlandse Schermen heeft betekend. Wij wensen zijn naasten veel sterkte met dit verlies.

KNAS Ereleden Bert van de Flier en Wiebe Mokken delen graag hun herinnering.

Bert van de Flier, secretaris en oud-voorzitter KNAS:

Vanmorgen bereikte mij het bericht dat Bert van den Berg plotseling was overleden. Mijn eerste gedachte was " dat kan niet". Maar het bericht kwam van zijn broer en die neem ik altijd serieus.

Mijn gedachten gingen terug naar onze kinderjaren. Bert was mijn naamgenoot, mijn vriend en de zoon van mijn schermleraar. Omdat ik 1 jaar ouder was, waren we Bert en Bertje. Dit bleef lang hangen. Jarenlang deden we heel veel dingen samen. Samen naar wedstrijden, samen op vakantie naar Spanje maar onderweg wel wedstrijden meepakken. Beide in het 1e team en winnaars van nationale equipekampioenschappen op zowel floret als degen. Toen Bert zijn vader er mee moest stoppen wegens gezondheidsredenen werden we beiden lid van Zaal Kardolus en wonnen we daar nog een paar nationale equipekampioenschappen.

Toen onze actieve schermcarrière door onze leeftijd werd ingehaald ging Bert verder als schermleraar.  Als voorzitter kreeg ik de kans om de KNAS flink van Bert zijn kennis en ervaring te laten profiteren. Dames degen stond nog in de kinderschoenen en Bert heeft de KNAS op vakkundige wijze een hele grote dienst bewezen. Als bondscoach dames degen wist hij het beste uit zijn schermsters te halen. Hij slaagde er in om de ploegleden die bij diverse leraren trainden en zodoende verschillende vormen van technische aanpak lieten zien, individueel totaal verschillend te coachen. Hij probeerde dus niet om per sé zijn eigen stijl op te dringen aan zijn leerlingen, maar gebruikte de reeds aanwezige kennis als een fundament om op verder te bouwen. Bert deed dit werk pro bono, want de inkomsten van de KNAS waren niet toereikend en wat we hadden ging op aan de reis en verblijfkosten voor het team. Hij voelde hij zich tamelijk ongemakkelijk in een vliegtuig. Maar toch wist hij zichzelf te overwinnen en ging met het team mee naar verre oorden als Kaapstad, Havana en Denver.  Toen de activiteiten bij zijn club ASV meer en meer beslag op zijn tijd gingen leggen moest hij noodgedwongen zijn activiteiten voor de KNAS op een steeds lager pitje zetten. Maar bij de WK van '95 in Den Haag werkte hij ruim 2 maanden als vrijwilliger in de organisatie en leverde zoals gebruikelijk voortreffelijk werk. Gelukkig zagen we hem wel veel op wedstrijden waar hij nu met de leden van zijn eigen vereniging naar toe ging. Inmiddels zat hij net als zijn vader vroeger, weer in de Palmstraat, in het hart van de Jordaan. Over die tijd zal Wiebe het hebben. Die was inmiddels lid van ASV geworden.

En nu is hij er opeens niet meer. Veel te jong heeft hij ons verlaten en hij confronteert ons daarmee met onze eigen mortaliteit. Het zal wel een tijd duren voor we er aan gewend raken dat hij weg is. We zullen hem missen. Mijn gedachten gaan primair uit naar  Ankie en naar zijn broer Willem. Maar ook naar Anyuta die hoop ik zijn werk kan voortzetten. Ik wens hen en de andere familieleden en vrienden heel veel sterkte in de komende tijd.

Wiebe Mokken, voorzitter KNAS:

In september 1981 begon ik met schermen. Ik was meteen verkocht. Al snel schermde ik vier keer per week. Ik wilde zo snel mogelijk zoveel mogelijk leren en vroeg iedereen over het Nederlandse schermlandschap. De naam ‘Bert van den Berg’ viel al snel. Niet alleen was hij een begenadigd schermer, hij had ook bijzondere resultaten behaald. Het feit dat hij in 1974 Nederlands Kampioen werd op floret en degen en zilver won op sabel werd terecht gezien als een uitzonderlijke demonstratie van talent, klasse en veelzijdigheid. Vanaf 1985 schermde ik minder vaak en fanatiek, maar in 2001 kreeg Martin Broodbakker me zover mijn spullen af te stoffen, een (veel) groter pak te kopen en weer te gaan schermen. Ik werkte op de Brouwersgracht in Amsterdam en ik was dolgelukkig toen ik hoorde dat Bert van den Berg zijn ASV op de Palmstraat weer had geopend.

De zaal van Bert was en is een echte schermzaal. Hoog opgehangen, een grote vitrine met voornamelijk door Bert gewonnen prijzen, posters en foto’s van Bert en zijn vader aan de muren, wapens, geschiedenis: een onvergelijkelijke atmosfeer die zorgvuldig door Bert werd bewaakt. Als je door de smalle Palmstraat in de Jordaan kwam aanlopen, hoorde je vanuit de open ramen op 1-hoog het wapengekletter klinken. De mooiste muziek.

Bert heeft natuurlijk als trainer van topsporters veel betekend. Veel schermers van naam zijn bij Bert begonnen of hebben later in hun loopbaan bij hem geschermd, hebben bij hem gelest. Hij is bondscoach van het damesdegen team geweest, een periode waarover hij met veel humor kon vertellen. Vooral zijn vliegangst en de gevolgen daarvan was een favoriet onderwerp. Hij kon trouwens altijd met veel humor vertellen, geen les zonder nieuwe bak, was altijd spitsvondig, maar werd meteen serieus als het over schermen ging.

De laatste periode van zijn loopbaan heeft hij samen met Anyuta heel veel kinderen lesgegeven. Dat vond hij zichtbaar leuk en hij deed dat geweldig goed. Kinderen bleven graag, zelfs indien ze, omdat ze schoffies waren of hier en daar wat opvoeding hadden gemist, door Bert onder handen waren genomen. De sfeer was ontspannen en gezellig, maar er waren ook heel duidelijke grenzen. Al mijn kinderen hebben bij Bert geschermd en Sara en Bente schermen er nog. Bert’s overlijden slaat een gat in onze familie, in de Jordaan en in het Nederlandse schermen.

Het grootst is het verlies natuurlijk voor zijn naasten, zijn familie, Anyuta en vooral zijn vrouw Ankie.

De KNAS, de buurt, mijn familie en ik persoonlijk wens ze alle sterkte bij het verwerken van het verlies van deze markante en vriendelijke man, deze bijzondere trainer, deze kampioen.